سرویس جهان مشرق -  امروز دوشنبه قرار است نخستین جلسه پارلمان جدید عراق در دوره چهارم برگزار شود. براساس قانون، پس از مدیریت جلسه توسط مسن ترین عضو، باید رئیس دائم و دو معاون وی  انتخاب شوند.

کما اینکه ائتلاف بزرگ تر نیز باید خود را به رئیس سنی پارلمان معرفی کند تا پس از آن، در همان جلسه از این ائتلاف خواسته شود تا نخست وزیر پیشنهادی را در فرصت مشخص شده در قانون پیشنهاد دهند و در صورت عدم انتخاب این افراد، ادامه جلسه نخست به ۱۵ روز بعد موکول خواهد شد.

این درحالیست که تا این لحظه بعید به نظر می رسد که رئیس پارلمان انتخاب شود. هنوز اختلافات جدی بر سر گزینه نهایی وجود دارد و احزاب سنی به نتیجه ای مشترک نرسیده اند.

تا این لحظه شانس هیچ یک از اسامه النجیفی، محمد الحلبوسی، احمد الجبوری و طلال الزوبعی برای ریاست پارلمان بیش از دیگری نیست.

علاوه بر اینکه ائتلاف بزرگ تر که تعیین کننده نخست وزیر است تا این لحظه نهایی نشده است. و دو ائتلاف بزرگ ( ائتلاف العبادی، حکیم، علاوی و صدر - ائتلاف نوری المالکی و هادی العامری) که هر دو مدعی تشکیل دولت هستند اعلام موجودیت کرده اند.

اقدام شتابزده حیدر العبادی نخست‌وزیر عراق و مقتدی صدر رئیس جریان صدر در اعلام تشکیل فراکسیون اکثریت در پارلمان قبل از انعقاد نشست امروز مجلس نمایندگان عراق که  با هجمه تبلیغاتی از سوی برخی رسانه‌های حامی اردوگاه غرب در  این کشور همراه شده، نشان می‌دهد که آنها  تلاش دارند از هر راهکاری برای جلوگیری از تشکیل فراکسیون اکثریت پارلمانی توسط جریان فتح و حکیم و دولت قانون استفاده کنند.  

عرصه سیاسی عراق دیشب خواب را به چشم خود ندید.  علاوه بر تحرکات سیاسی گسترده میان گروه‌های مختلف، فشارهای بی‌امان آمریکا  برای جذب فراکسیون اهل تسنن به سمت اردوگاه جریان صدر و العبادی لحظه‌ای متوقف نشد، اما همچنان نتوانسته فراکسیون اکثریت را برای این ائتلاف به ارمغان بیاورد.  

ائتلاف العبادی و صدر درحالی از تشکیل فراکسیون اکثریت در پارلمان خبر داده‌اند که تعداد نمایندگان امضا کننده ائتلاف خود را ۱۷۷ نفر اعلام کرده‌اند. با این وجود ابهامات جدی در رابطه با تشابه دست‌خط و امضاهای این برگه و برخی مواضع علنی افراد مختلف  در رابطه با آن مطرح است.  

ائتلافی که صدری‌ها آن را اکثریت نامیده‌اند، به گفته آنها ۱۷۷ نماینده دارد، شامل جریان النصر با  ۴۲ کرسی، جریان حکمت ملی ۱۹ کرسی، ائتلاف سائرون ۵۴ کرسی، ائتلاف "الوطنیه" ۲۱ کرسی، جبهه ترکمانی ۳ کرسی، و بیارق الخیر دو کرسی است. به گفته صدری‌ها، نمایندگان صابئین، مسیحیان، و ایزدی‌ها یک کرسی، ائتلاف عابرون دو کرسی و ائتلاف القرار العراقی نیز با ۱۶ کرسی در این فراکسیون هستند.

در حالی که العبادی تعداد نمایندگان جریان خود را ۴۲ نفر اعلام کرده، اظهارات آتشینی میان وی و فالح الفیاض رد و بدل می شود و گفته می‌شود که الفیاض به اپوزسیون العبادی تبدیل شده و به ائتلاف نوری المالکی و هادی العامری پیوسته است. گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای حکایت از آن دارد که تعداد دیگری از نمایندگان جریان متبوع العبادی نیز در این میان از الفیاض حمایت کرده اند. الفیاض حتی در جدیدترین موضع‌گیری خود ابراز امیدواری کرد که کُردها نیز به ائتلاف الاصلاح و البناء ملحق شوند.

هر چند در برگه امضا شده رهبران این گروه ها در مقابل نام العبادی عدد ۴۲ به معنای تعداد نمایندگان وی درج شده بود اما همزمان بیش از ۲۰ نفر از این افراد از جمله فالح الفیاض (جنبش العطاء – ۶ نفر) در جلسه دیگری که با محوریت فتح و دولت قانون و تعدادی از اهل سنت و گروه های کوچک تر تشکیل شده بود حضور داشتند و ملحق شدن به این مجموعه را امضا کرده بودند.

طرف دیگر این معادله ائتلافی با عنوان الاصلاح و البناء با محوریت دولت قانون و ائتلاف الفتح و چند فهرست دیگر است که تعداد اعضای آن ۱۴۵ نفر است. بر اساس سندی که رسانه‌های محلی عراق منتشر کردند، اسامی نیروهای مندرج در فهرست ائتلاف البناء ذکر شده است که شامل ائتلاف‌های «اراده»، «قلعه الجماهیر»، «الانبار هویتنا»، «کفاءات» و «بابلیون» و برخی از اعضای ائتلاف الوطنیه و ائتلاف النصر است.

این ائتلاف گرچه از نظر تعداد پایین‌تر از ائتلاف اعلام شده توسط اردوگاه صدر – العبادی است، اما واقعی تر از آن به نظر می‌رسد. علاوه بر اینکه اگر اخبار منتشر شده در رابطه با فضای مثبت مذاکرات دیشب این ائتلاف با کردها درست باشد، می توان آن را حائز اکثریت پارلمانی و تشکیل دهنده بزرگترین فراکسیون برای تعیین نخست وزیر دانست.  

موضع نمایندگان ائتلاف کردستان عراق هنوز نامشخص است و  همین موضوع حساسیت لحظات پایانی را برای دو اردوگاه بالاتر برده است. دیشب نشستی میان ائتلاف کردستان عراق با اردوگاه العامری و مالکی برگزار شده است.  

البته برخی ناظران مسائل سیاسی اتخاذ موضع یکدست و متحد از سوی دو حزب مطرح کردهای عراق در خصوص فراکسیون اکثریت پارلمان را بعید می‌دانند، به ویژه که در شرایط کنونی فشارهای بی‌سابقه‌ای از سوی آمریکا  بر جریان کرد وارد می‌شود.

دو حزب دموکراتیک کردستان و اتحاد میهنی کردستان ۴۳ کرسی پارلمانی را به خود اختصاص داده‌اند که موضع‌گیری آنها می‌تواند معادلات چهار سال آینده عرصه سیاسی عراق را مشخص کند.  علاوه بر اینکه هیچ یک از احزاب حاضر در پارلمان بدون موافقت کردها نمی‌توانند دولت تشکیل دهند.  

به نظر می‌رسد اردوگاه العبادی و صدر با اختلافات داخلی همراه شده است. در همین راستا درخواست‌های متعددی برای تعویق نشست مجلس نمایندگان عراق برای فواد معصوم رئیس جمهور این کشور ارسال شده، اما وی تمامی این درخواست‌ها را رد  و تاکید کرده که به زمان‌های مورد نظر بر اساس قانون اساسی پایبند خواهد بود.  

مواضع دیروز العبادی نشان از خشم و ناراحتی وی داشت و ثابت می‌کرد که او کنترل اوضاع را از دست داده است. وی  در اظهارات آتشینی که داشت به شدت به رئیس هیئت الحشد الشعبی که نوک پیکان مبارزه با گروه تروریستی داعش در عراق و  آزادسازی بخش‌های مختلف این کشور از دست گروه‌های تروریستی بود، حمله کرد و او را تهدید به محاکمه کرد.

وی  در گفتگوی تلویزیونی خود  بعد از اینکه از تصمیم ائتلاف نصر برای حضور در نشست امروز پارلمان خبر داد، به فالح الفیاض نیز حمله کرده و گفت که او  نماینده ائتلاف نصر نیست و اگر بخواهد از سوی این ائتلاف مطلبی مطرح کند، او را به دادگاه خواهیم کشاند.  

بنابر اعلام یکی از منابع ارشد ائتلاف فتح  به ریاست هادی العامری به روزنامه الاخبار لبنان، بریت مک گورک فرستاده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا به عراق اولین کسی بود که به دنبال تعویق جلسه پارلمان  بود.  او در این زمینه فشار زیادی را بر برخی فراکسیون‌های سیاسی وارد آورد تا فواد معصوم را مجبور به این کار کند.  

آمریکایی‌ها با شکست طرح تعویق نشست پارلمان،  خود را تنها در برابر یک گزینه دید و آن تلاش برای جذب اردوگاه اهل تسنن به  فراکسیون العبادی و صدر در سریع‌ترین زمان ممکن برآمدند. در این میان مایک پمپئو  وزیر امور خارجه آمریکا شخصاً وارد عمل شده و تلاش زیادی برای منصرف کردن اسامه النجیفی از  تصمیمش برای پیوستن به فراکسیون العامری و مالکی به کار گرفته است. در همین راستا رسانه‌های عراقی دیشب از پیوستن النجیفی به اردوگاه نصر و مقتدا صدر خبر داده‌اند.

مولفه‌های زیادی از تشکیل دولت توسط فراکسیون مالکی و العامری حکایت دارد، اما هنوز تحلیلگران شانس ائتلاف العبادی و صدر برای تشکیل فراکسیون برتر را رد نمی‌کنند. گرچه تحلیل‌های زیاد و اظهارات متناقضی در خصوص فراکسیون اکثریت پارلمانی و نخست‌وزیر آینده عراق مطرح است، اما شاید بهترین کار این باشد که چند ساعت منتظر بمانیم تا ببینیم روند مذاکرات سیاسی گروه‌های عراقی برای تشکیل دولت به کدام سمت و سو خواهد رفت.